Mali Cürümleri Araştırma Şurası (MASAK), “Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılar Rehberi” yayınladı. Rehberde “Suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanının önlenmesine dair yükümlülüklere ait temel esaslar” yer alıyor.
Rehberde yer alan bilgilere nazaran genel olarak aklama cürmünden bahsedebilmek için öncelikle bir kabahat işlenmiş olmalı. Bununla bir arada ikinci nokta da elde edilen bedellerin yasadışı nitelikten çıkarılıp yasal bir kaynaktan elde edilmiş üzere gösterilmesi emeliyle çeşitli hareketler gerçekleştirilmiş olması.
Rehberde bu bahisle alakalı olarak şu tabirler kullanıldı:
“Bu kapsamda genel olarak aklama cürmünden bahsedebilmek için; öncelikle bir kabahat işlenmiş olmalıdır. Öncül hata olarak isimlendirilen bu hata, gelir elde edilmesini mümkün kılan ve Türk Ceza Kanununda alt sonu altı ay yahut daha fazla mahpus cezasını gerektiren bir kabahat olarak düzenlenmiş olmalıdır. Örneğin uyuşturucu husus ticareti, resmi yahut özel evrakta sahtecilik kabahati, dolandırıcılık, hırsızlık, yağma, inancı berbata kullanma cürümleri üzere. Öncül hata sonucunda bir ekonomik paha elde edilmiş olmalıdır. Kabahat geliri, kanunların hata saydığı fiillerden elde edilen her türlü ekonomik menfaat ve bedel olarak tanımlanmaktadır. En son olarak elde edilen kıymetlerin yasadışı nitelikten çıkarılıp yasal bir kaynaktan elde edilmiş üzere gösterilmesi gayesiyle çeşitli hareketler gerçekleştirilmiş olmalıdır. Kabahat gelirlerinin kaynağını gizlemek yahut yasal yollardan elde edinildiği izlenimi vermek emeliyle yapılan her türlü süreç ve fiil ile bu ekonomik pahaları yurtdışına çıkarmak üzere.”
Yükümlülükler
Rehbere nazaran cürüm gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanının önlenmesi, kelam konusu kabahatlerle çabada aktifliğin sağlanabilmesi ve mali sistemin hatalılar tarafından kullanılmasının engellenebilmesi için “yükümlülükler” belirlendi. Yükümlülükler ise şu formda tanımlandı:
- Müşterini tanınması yükümlülüğü
- Gerçek şahıslarda kimlik tespiti yükümlülüğü
- Ticaret siciline kayıtlı hükmî şahıslarda kimlik tespiti yükümlülüğü
- Müteakip süreçlerde kimlik tespiti
- Kuşkulu süreç bildirimi yükümlülüğü
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kuşkulu Süreç Bildirimlerini Kim Gönderecek?
Rehbere nazaran kuşkulu süreç bildirim yükümlülüğü, hukuksal kişi yükümlünün kanuni temsilcileri tarafından yerine getirilir. Bu şahıslar kuşkulu olabilecek süreçler hakkında, yetki ve imkânları ölçüsünde araştırma yaparak edinilen bilgi ve bulguları kıymetlendirmek ve kuşkulu olduğuna karar verdiği süreçleri MASAK Başkanlığına bildirmekle sorumludur.
Kuşkulu süreçler, şüphenin oluştuğu tarihten itibaren en geç on iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise derhal MASAK Başkanlığına bildirilmelidir.
Yaptırımlar
Rehberde yaptırımlarla alakalı olarak ise şu tabirler kullanıldı:
“Yapılan yükümlülük kontrolleri sonucunda, 5549 sayılı Kanunun 13’üncü hususunun birinci fıkrasına nazaran; müşterinin tanınması yükümlülüğü, devamlı bilgi verme yükümlülüğü ve kuşkulu süreç bildirimi yükümlülüğünün ihlallerinin tespiti halinde, MASAK tarafından kanunda belirtilen ölçülerde ve işlem başına idari para cezası verilir. Uygulanacak idari para cezasının toplam fiyatı; her bir yükümlülük için, ihlalin yapıldığı yıl itibariyle muhakkak bir meblağı aşamaz. Üst meblağdan ceza uygulanan yükümlüler nezdinde takip eden yılda tıpkı neviden bir yükümlülük ihlali olması durumunda bu hadler iki kat olarak uygulanır.”